Schoenleer

Uit Leder-info.nl

Versie van 16 sep 2014 om 14:19

Geschiedenis

De oudste afbeelding van schoeisel komt uit de grot van Altamira in Spanje en is ongeveer 15.000 jaar oud. Er zijn ook foto's van de jagers met een soort laarzen. De oudste 'schoenen' tot nu toe gevonden izjn 8300 jaar oud. Het zijn sandalen uit Arnold Research Cave in Missouri, USA. Deze werden echter vervaardigd uit plantaardig materiaal. De oudste leren schoen werden door archeologen opgegraven in een Armeense grot (07/2010). De geschatte leeftijd van de schoen is 5500 jaar (periode tussen Neolithicum en Bronstijd). De schoen is gemaakt van een stuk leer en heeft een voering van gras.

De beroemde schoenen van de gletsjer mummie Ötzi zijn ongeveer 5300 jaar oud. Deze schoen was verrassend complex gemaakt. De buitenkant van de schoen is gemaakt van hertenleer waarvan het haar naar buiten gericht is om vocht buiten te houden. De zool bestaat uit een beter isolerend berenvel. Aan de onderkant van de zool werden leerstroken gevlochten, daarmee is dit de oudst bekende zool profiel van een schoen. De voering van de schoen bestond uit een vlechtwerk van gedraaid en verwrongen gras. Tussen het vlechtwerk en de buitenkant van de schoen werd hooi gestopt als opvulling en isolatie.

Foto 1: 5.500 jaar oude schoen uit Armenië. Zelfs de veters zijn nog bewaard gebleven.

Foto 2: Ötzi's leren schoen. De haar van het hertenleer is niet bewaard gebleven.

Waarom leer?

Zoals gezegd, sinds er schoenen zijn wordt leer toegepast in schoenen. Leer is in voldoende mate beschikbaar, is vervormbaar, kan genaaid worden, kan door impregnering waterdicht gemaakt worden zonder zijn ademende werking te verliezen en biedt door zijn robuustheid bescherming tegen letsel. Men zweet niet zo erg in leren schoenen als schoenen van andere materialen. Hoewel andere materialen ook ademend kunnen zijn, zijn deze materialen veel minder waterdicht en beschermt het de voeten aanzienlijk slechter. Met bovenstaande kernmerken van leren schoenen is dit materiaal nog altijd het beste materiaal voor schoenen. Andere materialen worden alleen gebruikt vanwege prijstechnische redenen.

Materiaal en aantallen

Voor de buitenkant van schoenen worden tegenwoordig verschillende soorten leer gebruikt. Vaak is het niet eenvoudig om de verschillende soorten te onderscheiden. Over het algemeen wordt er onderscheid gemaakt in gepigmenteerd gladleer (oppervlak gekleurd), gladleer met open poriën anilineleer, vet leer en suède (wild leer, nubuck, velours). In zolen wordt plantaardig gelooid runderleer gebruikt. Een fabrikant is verplicht om de gebruikte materialen in schoenen te vermelden.

De schoenenindustrie is 's werelds grootste verwerker van leer. Wereldwijd worden er jaarlijks 14 miljard paar leren schoenen geproduceerd. 11,5 miljard hiervan zijn toe te schrijven aan fabrieken in Azië, waar China met een productie van 8 miljard paar schoenen DE schoenen exporteur is met een gemiddelde prijs van $2.80 per paar (2006). In Indonesië worden 500 miljoen paren geproduceerd en in Vietnam 450 miljoen paar. Ter vergelijking: in Duitsland worden per jaar slechts 25 miljoen paar leren schoenen gemaakt.

In Amerika worden leren schoenen het meest gedragen; elke Amerikaan verbruikt (statistisch gezien) 6 paar schoenen per jaar. In Europa, Japan en Canada ligt dat tussen de 3 tot 5 schoenen per jaar. In China is dat aantal 2,5 paar per jaar.

Het intensieve gebruik van schoeisel vindt plaats in de Verenigde Staten; elke Amerikaan plaatsen statistisch zes paren per jaar. In Europa, Japan en Canada, zijn drie tot vijf paar. China beweegt geleidelijk tot 2,5 paar per persoon per jaar.

Foto 1: Dure merkschoenen - Foto 2: Schoenen uitverkoop

Kenmerken

De exacte etikettering van de materialen van schoenen is wettelijk vastgelegd. Fabrikant van sandalen, dichte schoenen, laarzen, etc. zijn bij de verkoop verplicht om de verwerkte materialen aan te geven in vorm van tekst of pictogrammen.

Van de volgende onderdelen van een schoen moet worden aangegeven welk materiaal erin verwerkt is:

Afbeelding 1: Bovendeel: Hiermee wordt het bovenste, buitenste materiaal bedoeld.

Afbeelding 2: Voering en de inlegzool: Hiermee wordt het bovenste en onderste materiaal in de schoen bedoeld.

Afbeelding 3: Zool: Hiermee wordt het materiaal wat contact maakt met de grond bedoeld.

Het materiaal dat de fabrikant aangeeft moet voor minstens 80% van het oppervlakte en volume van de zool gebruikt zijn. Zijn er meerdere materialen gebruikt (bijvoorbeeld leer en textiel als bovendeel) dan moet het hoofdmateriaal aangegeven worden.

De volgende materialen worden onderscheiden:

Afbeelding 1: Leer

Onder leer verstaat men huid of vel waarvan de vezelstructuur niet is veranderd. Leer dat wordt opgelost of vermalen en vervolgens wordt verlijmd tot stroken is geen leer. Een opgebrachte kleurlaag of folie mag niet dikker zijn dan 0,15 mm.

Afbeelding 2: Gecoat leer

Gecoat leer is leer waar een kleurlaag of folie van meer dan 0,15 mm op is aangebracht. Deze laag mag niet dikker meer dan 1/3 van de totale dikte zijn. Wanneer dit laatste wel het geval is dan mag het geen leer meer genoemd worden maar kunstleer.

Afbeelding 3: Textiel

Onder textiel verstaat men alle natuurlijke en synthetische stoffen.

Afbeelding 4: Andere materialen

Onder andere materialen verstaat men alle materialen die niet onder bovenstaande 3 groepen vallen, bijvoorbeeld rubber of kunststof voor de zool.

Qualitätskriterien in Deutschland

Gemäß selbstverpflichtender Vereinbarungen zwischen Leder- und Schuhindustrie gibt es in Deutschland bestimmte Kriterien und damit verbundene Kennwerte, die Schuhoberleder und Schuhfutterleder einhalten müssen. Wichtige Merkmale sind beispielsweise die Reibechtheit, also die Resistenz der Lederoberfläche gegen mechanischen Abrieb, die Wasserdampfdurchlässigkeit und die Weiterreißfestigkeit (die Kraft, die aufgebracht werden muss, um bestehende Risse zu vergrößern). Für Futterleder wird außerdem ein sogenannter Streifentest durchgeführt, der die Gefahr beschreibt, dass das Leder auf Socken abfärbt. Bei Schuhoberledern sind die Bestimmung der Zurichtungshaftung und des Verhaltens des Leders beim Biegen relevant. Zum letzteren Zweck werden Leder im Trocken- und Nasszustand - je nach Lack- und Nichtlackleder unterschiedlich - zwischen 10000mal und 50000mal maschinell gebogen und danach mit optischen Diagnoseverfahren untersucht. Gerade bei Anilinlederschuhen steht weiterhin die Überprüfung der Lichtechtheit im Vordergrund.

Schuhe sind komplex aufgebaut. Schaft (Oberteil) und Boden (Sohle) bestehen bei Industrieschuhen aus vielen Einzelbestandteilen.

Bodenleder

Als Bodenleder wird Leder (meist Rindsleder) bezeichnet, das für die Herstellung von Schuhböden eingesetzt wird. Als Schuhboden gelten dabei Lauf- und Zwischensohle, Brandsohle, Rahmen, Kedern und Absatz. Bis auf die Laufsohle wird in der Regel Leder aus dem Hals verwendet, für die Laufsohle und den Absatzfleck Leder aus dem Croupon.

Hochwertige Bodenleder werden generell nach althergebrachtem Verfahren lohgegerbt. Dies gewährleistet eine hohe Haltbarkeit.

Es gibt auch Fußböden aus Leder. Diese werden dann aber als Lederfußböden oder Lederboden bezeichnet.

Brandsohlleder

Als Brandsohle bezeichnet man die zum Fuß hin weisende Schicht des Schuhbodens, also gemeinhin die Innensohle.

Hochwertige Schuhe haben eine Brandsohle aus pflanzlich gegerbtem Leder in einer Stärke zwischen 1,2 und 4 Millimeter (Vacheleder).

Je nach Art des Schuhs wird das Leder aus dem Hals, dem Bauch, dem Kernstück oder einem der Übergangsbereiche der Tierhaut geschnitten. Dieses Leder ist komfortabel und sehr haltbar. Allerdings ist es teuer und schwieriger zu verarbeiten.

Deshalb werden heutzutage bei den meisten Schuhen Brandsohlen aus Lederfaserstoffen, Kunstfasergeweben, thermoplastischen Kunststoffen und speziell imprägnierter Pappe verwendet (im Fersen- und Mittelfußbereich oft unter einer aufgeklebten halben Deckbrandsohle aus dünnem minderwertigem Leder verborgen). Oder es wird im offen sichtbaren Teil des Schuhinneren Leder als Brandsohle eingesetzt und weiter vorne ein billigeres Material. Für orthopädische Schuhe kommt auch Filz zum Einsatz.

Bild 1: Verschiedene Brandsohlenarten - Bild 2: Der Schuhaufbau

Weitere Informationen

• Schuhindustrie
• Die Kennzeichnung von Lederschuhen
• Prüfverfahren für Leder
• Schuhcreme
• Sohlenöl

Bildergalerie

Bild 1: Gefärbt - Bild 2: Perforiert - Bild 3: Punziert

Bild 1: Turnschuhe aus Veloursleder - Bild 2: Kuhfell - Bild 3: Fettleder

Bild 1: Schuhe mit Lachsleder (www.ledermanufaktur.com) - Bild 2: Bemalte Schuhe - Bild 3: Lammfell-Pantoffeln

Bild 1: Stiefel Sonderanfertigung 2.500 €, Größe 47, 15 cm Absatz (www.ledermanufaktur.com)

Bild 2: Schlangenleder - Bild 3: Stretchleder - Bild 4: Aalleder

Lackleder-Schuhe

Fragen Sie uns bei Lederproblemen! WWW.LEDERZENTRUM.DE

Copyright Fotos, Filme und Texte © www.leder-info.de