Leer looien
Uit Leder-info.nl
(→Video's over het produceren van leer) |
(→Video's over het produceren van leer) |
||
| Regel 129: | Regel 129: | ||
<flashow>https://www.youtube.com/v/KAuPAYcBUYg&fs=1&color1=0x234900&color2=0x4e9e00&border=1|width=340|height=285</flashow></p> | <flashow>https://www.youtube.com/v/KAuPAYcBUYg&fs=1&color1=0x234900&color2=0x4e9e00&border=1|width=340|height=285</flashow></p> | ||
<p align=center> | <p align=center> | ||
| - | Leer looien <br><br> | + | ''Leer looien'' <br><br> |
</p> | </p> | ||
<p align=center> | <p align=center> | ||
| - | <flashow>https://www.youtube.com/v/zhnvYZhn9fM&fs=1&color1=0x234900&color2=0x4e9e00&border=1|width=340|height=285</flashow> | + | <flashow>https://www.youtube.com/v/zhnvYZhn9fM&fs=1&color1=0x234900&color2=0x4e9e00&border=1|width=340|height=285</flashow></p> |
| + | <p align=center> | ||
Leer looien met hersenen <br><br> | Leer looien met hersenen <br><br> | ||
| + | </p> | ||
<p align=center> | <p align=center> | ||
| - | <flashow>https://www.youtube.com/v/zhnvYZhn9fM&fs=1&color1=0x234900&color2=0x4e9e00&border=1|width=340|height=285</flashow> | + | <flashow>https://www.youtube.com/v/zhnvYZhn9fM&fs=1&color1=0x234900&color2=0x4e9e00&border=1|width=340|height=285</flashow></p> |
| + | <p align=center> | ||
Leer looien met hersenen <br><br> | Leer looien met hersenen <br><br> | ||
| + | </p> | ||
<p align=center> | <p align=center> | ||
| - | <flashow>https://www.youtube.com/v/zhnvYZhn9fM&fs=1&color1=0x234900&color2=0x4e9e00&border=1|width=340|height=285</flashow> | + | <flashow>https://www.youtube.com/v/zhnvYZhn9fM&fs=1&color1=0x234900&color2=0x4e9e00&border=1|width=340|height=285</flashow></p> |
| - | Leer looien met hersenen <br>< | + | <p align=center> |
| + | Leer looien met hersenen <br> | ||
| + | </p> | ||
== Weitere Informationen im Web == | == Weitere Informationen im Web == | ||
Versie van 19 nov 2014 om 15:56
Het looien is de belangrijkste stap in het creëren van leer en is in wezen het conserveren van een dierenhuid om ontbinding te verhinderen en om de huid te stabiliseren voor later gebruik. Omdat de huid voor ongeveer een derde deel uit eiwit (collageen) bestaat, veroorzaakt het looien ook dat de eiwitvaten tijdens het drogen niet verkleven en verharden, maar door de looistoffen flexibel blijven.
Looierijen zijn bedrijven die ervoor zorgen dat de huiden van geslachte dieren in een bruikbare staat gebracht worden. De ongelooide huid wordt in een leerlooierij in vele stappen tot leer, bont en huiden verwerkt welke vervolgens tot schoenleer, bekledingsleer, tassen, riemen, autoleer of meubelleer verwerkt worden. Maar zeer zelden zal een eindgebruiker een onbewerkte huid in handen krijgen. Hoogstens schapenvachten of decoratiebont van de jacht worden door consumenten zonder verdere verwerking gewenst.
Als gevolg van milieuregelgeving is de leerindustrie in Europa dalende. China is inmiddels uitgegroeid tot 's werelds grootste leerproducent. Alleen zeer gespecialiseerde of leerlooierijen actief in het hoge prijssegment hebben op lange termijn in Europa een goede kans om te overleven. Een andere reden voor het dalende aantal looierijen is de arbeidsintensieve verwerking. Leer moet worden gesneden, gestanst, gestikt en gelijmd. Dergelijke handelingen zijn veel goedkoper in Azië, daarom is de productie van leer daar economisch haalbaar. In China en andere Aziatische landen wordt een groot deel van de wereldwijd verkochte schoenen en kleding geproduceerd. Alleen hoogwaardige schoenen, kleding en meubelen worden nog in westerse landen gemaakt. Ook autoleer wordt meestal nog geproduceerd in westerse landen, vandaar zijn leerlooierijen ook voor dit segment in het westen aanwezig.
Het belangrijkste looiproces zijn chroom looien (bijna alle kleding van leer en schoenleer), plantaardig looien (meestal riemen, zoolleer, zadelleer), synthetisch looien en traan looien (??) (bijv. leren zemen, Trachtenleder). Vaak worden verschillende looi methodes gecombineerd om bepaalde eigenschappen te verkrijgen voor het eindproduct.
Een behandelmethode van leer is de zogenaamde 'wit looiing' of 'aluin looiing'. Dit is een van de oudste looi werkwijzen. Hierbij wordt het leer gelooid in een mengsel van aluin (aluminiumsulfaat) en zout (gelegentlich auch, als Glacé oder französische Weißgerbung, zusätzlich mit Eidotter und Mehl, oder als Hirngerbung mit tierischer Gehirnmasse). Het wordt meestal gebruikt om decoratieve huiden te maken, bijvoorbeeld als tapijt. Het leer wordt door deze looiing wit, vandaar de naam wit looien. Door water kunnen de looistoffen weer afgespoeld worden, het looien is niet permanent. Daarom gelden wit gelooide huiden als niet wasbaar. Als deze eigenschap wenselijk is, kan men terugvallen op glutaaraldehyde looien (ook wel Relugangerbung of medisch looien genoemd). Dit maakt de huid duurzaam, maar geeft de huid ook een gele tint.
De kleur van leer, voor het verven, laat in de regel zien welk looiproces is toegepast. Plantaardig looien kleurt het leer bruin, traan looien kleurt het geel, aluin looien wit en chroom looien zilvergrijs.
| Toepassing | Chroom gelooid leer in % | Tendenz |
|---|---|---|
| Schoenleer | 95 | Geen verandering |
| Meubelleer | 70 | Afname ten gunste van FOC (Free of Chrome) |
| Autoleer | 50 | Afname ten gunste van FOC |
| Kleding | 100 | Geen verandering |
| Galanterieleder | 60 | Geen verandering |
| Schoenleer | - | Geen verandering |
Bron: tijdschrift Leder & Häute Markt 3/2008, p. 46.
Inhoud |
De volgende stappen zijn gebruikelijk bij het looien van leer (met uitzondering van huiden of bont):
- Weiche
- Ontharen en los halen van de huidvezelstructuur
- Huid van vlees ontdoen (mechanische verwijdering van het onderhuidse bindweefsel)
- Splitsen (bij dikke huiden)
- Ontkalken
- Enzymatische Beize
- Ontvetten (alleen bij huidsoorten met veel natuurlijk vet, bijv. varken, schapen)
- Voorbereiden op het looien (Pickel oder Vorgerbung)
- Looien
- Ontwateren
- Dickenregulierung (Falzen)
- Nabehandeling (bleken, nalooien, verven, vetten)
- Ontwateren en het leer uitrekken
- Drogen
- Bevochtigen (conditioneren)
- Ontharden door mechanische bewerking (Stollen, Millen)
- Drogen
- Oppervlaktebehandeling
Het looien van bont en huiden verloopt vergelijkbaar:
- Weiche
- Huid van vlees ontdoen (mechanische verwijdering van het onderhuidse bindweefsel)
- Wassen
- Ontvetten
- Pickel
- Looien
- Invetten, en eventueel nalooien en verven
- Drogen
- Bevochtigen (behandeling met vochtig zaagsel (Feuchtläutern)
- Ontharden door mechanische bewerking (Stollen)
- Slijpen van de leerkant
- Drogen
- Kammen van de haarkant
- Trockenläutern (Behandeling met droog houtmeel)
- Gladstrijken van de haarkant
Video's over het produceren van leer
Leer looien
Leer looien met hersenen
Leer looien met hersenen
Leer looien met hersenen
Weitere Informationen im Web
| Stationen der Lederherstellung |
|---|
| Lagern - Weichen - Entfleischen - Äschern - Beizen - Gerbung - Abwelken - Sortieren - Spalten - Falzen - Neutralisieren - Füllen - Färben - Fetten - Trocknen - Stollen - Zurichtung - Kontrolle |
| Verfahren der Gerbung |
|---|
| Chromgerbung - Lohgerbung - Weißgerbung (siehe auch Glacé) - Sämischgerbung - Synthetische Gerbung |
